Directe interactie door vernieuwde IT-architectuur

ProRail is verantwoordelijk voor het spoorwegnet van Nederland. Samen met vervoerders zet ProRail zich dagelijks in om reizigers en goederen veilig en op tijd op hun bestemming te laten komen. Bij ProRail werken hoogopgeleide mensen met veel ervaring en kennis van hoog niveau.

Uitdaging

Om het vervoer per spoor betrouwbaar en veilig te laten zijn, is het gebruik van IT voor ProRail essentieel. In de complexe en veeleisende omgeving die het Nederlandse spoor vormt, gebruikt ProRail het werken onder architectuur om de IT-systemen continu te vernieuwen. Daarbij betrekt ProRail ook de softwareleveranciers.

In de aanloop naar een nieuw, groot project ontstond bij ProRail de behoefte aan een set van concrete architectuurkeuzen om het nieuwe project efficiënt te laten verlopen. Dit voorkomt dat in het project over elke beslissing opnieuw nagedacht moet worden. In overleg met Bauhaus ArtiTech is gekozen voor het opzetten van een Technische Referentie Architectuur waarin bestaande richtlijnen, patronen en best practices geconsolideerd werden. Op basis daarvan zijn een aantal standaard oplossingen voor in het project vaak voorkomende situaties gekozen.

Daarnaast is de Technische Referentie Architectuur de samenvatting en ontsluiting van zowel algemene naslagwerken als voorschrijvende documenten (voor de ontwikkeling van systemen en processen), die bij ProRail op verschillende afdelingen gecreëerd zijn.

Voorstel Bauhaus ArtITech

De ervaring van Bauhaus ArtITech is dat de bruikbaarheid van formeel beleid enorm toeneemt als het laagdrempelig en gebruikersvriendelijk ontsloten wordt. Bauhaus ArtiTech heeft daarom voorgesteld om voor elk onderdeel van de technische architectuur: (1) kritisch door alle beschikbare informatie te gaan om daar de essentie uit te halen, (2) geconstateerde gaps op te vullen, (3) in overleg met alle betrokkenen de guidelines te destilleren, en (4) deze vervolgens te publiceren.

Voor de uitvoering benadrukt Bauhaus ArtITech naast een laagdrempelige ontsluiting het belang van intensieve samenwerking. Door mensen uit verschillende geledingen bij elkaar te brengen, neemt de effectiviteit en de onderlinge kennisuitwisseling exponentieel toe en ontstaat er een breedgedragen architectuur. Intensieve samenwerking is niet alleen nodig om vakinhoudelijke informatie te delen, maar ook om elkaars context te leren begrijpen. Dat lijkt heel triviaal, maar het heeft veel impact op de voortgang van een project als mensen een verschillende betekenis of definitie hanteren voor hetzelfde begrip.

Implementatie

Medewerkers van ProRail en Bauhaus ArtITech komen wekelijks in een workshop-achtige setting samen. De organisatie daarvan ligt bij Bauhaus ArtITech maar als klant heeft ProRail de beslissende stem over de inhoud en de medewerkers van ProRail vormen de meerderheid van dit team. Er wordt gedisciplineerd gewerkt, in een tempo dat aansluit bij de beschikbaarheid van mensen in de organisatie. Dat mensen van ProRail het zelf doen is, zowel vanwege het leereffect als voor het draagvlak, veel efficiënter dan wanneer externen hetzelfde zouden doen. Doordat mensen (intern) elkaar door de intensieve samenwerking beter leren kennen en begrijpen, en in co-creatie de TRA tot stand brengen is een trainingsprogramma achteraf niet meer nodig.

De ontwikkelde architectuur wordt gevalideerd en opgenomen in een semantische wiki. Door het gebruik van de Wikipedia engine is de informatie intuïtief beschikbaar en kan er op verschillende manieren naar informatie gezocht worden (op onderwerp, via een standaardindeling, via gedefinieerde queries en via clickable images). Door aan artikelpagina’s bepaalde eigenschappen mee te geven kan informatie makkelijk gesorteerd worden en kunnen lijsten en overzichtspagina’s automatisch gegenereerd worden.

De eerste twee delen (systeeminterfaces en applicatiearchitectuur) zijn inmiddels afgerond.

Resultaat

De in verschillende documentatiesystemen verzamelde informatie is door het gebruik van een semantische MediaWiki heel toegankelijk geworden. De beschikbare architectectuur is geconsolideerd en aangevuld en is voor IT’ers binnen en buiten ProRail beschikbaar. Er is eenduidigheid in begrippen en werkwijzen.

Bij ProRail wordt heel enthousiast gereageerd. Iedereen kan en wil bijdragen met een artikel of voorstel (de referentiepagina’s staan onder regie van een architect). Een positief effect is dat deze aanpak de IT-architect nu een platform biedt. Het werk wordt automatisch gepubliceerd, er ontstaat directe interactie met de gebruikers van architectuur en er ontstaat erkenning en waardering.